Wat is dierfysiotherapie?
Eén van de meest voorkomende misverstanden over fysiotherapeuten is dat wij alleen maar masseren. Maar wij (dier)fysiotherapeuten doen veel meer dan dat. Alle dierfysiotherapeuten in Nederland zijn in het beginsel algemeen fysiotherapeut met werkervaring in de humane fysiotherapie. Dit betekent dat we kennis hebben vergaard over het functioneren van de wervelkolom, gewrichten, pezen, spieren, bindweefsel en zenuwweefsel. Alle componenten die te maken hebben met het bewegingsapparaat. De manier waarop al deze componenten invloed hebben op elkaar, de snelheid waarop weefsel kan herstellen, de belastbaarheid en de trainbaarheid van alle verschillende weefsels is voor alle zoogdieren hetzelfde.
Eén van de meest voorkomende misverstanden over fysiotherapeuten is dat wij alleen maar masseren. |
Opleiding tot dierenfysiotherapeut
Om toegelaten te worden tot de post-hbo opleiding ‘fysiotherapie bij dieren’ moet je in het bezit zijn van een HBO diploma fysiotherapie. Tevens is het gewenst dat je gewerkt hebt als humaan fysiotherapeut. Dit is belangrijk omdat je op de post HBO opleiding niet leert om fysiotherapeut te zijn, maar je leert om het fysiotherapeutisch denken en handelen toe te passen op paarden en honden. Dit betekent dat een gediplomeerd dierenfysiotherapeut een 6-jarige studie achter de rug heeft en tevens veel kennis heeft vergaard over het bewegingsapparaat tijdens het werken als humaan fysiotherapeut. Zowel als humaan – als dierenfysiotherapeut ben je verplicht om nascholingen te volgen. Dierfysiotherapie is een beschermd beroep, alleen gediplomeerde therapeuten mogen zich dierenfysiotherapeut noemen.
|
Wanneer is dierfysiotherapie geïndiceerd?
Wat ik als dierenfysiotherapeute graag zou willen is dat mensen met hun paard of hond naar een fysiotherapeut gaan om grote blessures te voorkomen. Dit is misschien makkelijker gezegd dan gedaan, maar het belangrijkste is dat eigenaren hun dieren goed observeren. Dieren laten ongemak of pijn vaak niet goed merken, maar toch zijn er belangrijke signalen waar je als eigenaar op kunt letten. Kleine veranderingen in het gedrag of de manier van bewegen. Bij paarden is dit misschien iets duidelijker, bijvoorbeeld wanneer bepaalde oefeningen tijdens het rijden niet zo makkelijk gaan. Maar ook honden gaan zich anders gedragen. Denk hierbij aan minder graag uit willen of minder graag willen spelen, uitvallen naar andere honden etc. Ook veranderingen in houding van bijvoorbeeld de rug, niet meer in een bepaalde houding kunnen zitten of liggen of het minder willen belasten van 1 of meerdere pootjes zijn duidelijke signalen. Vaak beginnen deze veranderingen heel subtiel, maar worden al snel steeds duidelijker. “Hij doet het niet” of “Hij wil het niet” daar geloof ik niet in. Ik denk dan “Hij kan het niet”! Dit is dan naar mijn mening het goede moment om het dier te laten onderzoeken door een dierenfysiotherapeut, om zo te achterhalen wat de reden is van de veranderingen. Grote kans dat de oorzaak van de veranderingen in beweging of gedrag verholpen kunnen worden door middel van fysiotherapie, waardoor het ontstaan van grote blessures en daadwerkelijke weefselschade wordt voorkomen.
Wanneer er toch al meer aan de hand blijkt te zijn zal dit in het onderzoek naar voren komen en zal de dierenfysiotherapeut u altijd adviseren om naar een dierenarts te gaan. “Hij doet het niet” of “Hij wil het niet” daar geloof ik niet in. Ik denk dan “Hij kan het niet”! Samenwerking met de dierenartsEen dier dat duidelijk geblesseerd is, denk aan fors kreupel, uitval, zwelling, warmte etc., is in eerste instantie beter op zijn plek bij een dierenarts. Een dierenarts doet een kreupelheidsonderzoek en kan het klinische beeld verder onderzoeken door beeldvormende diagnostiek in e zetten, denk hierbij aan Röntgen, echografie, MRI, CT enz. Goede diagnostiek is één van de belangrijkste dingen voor het maken van een goed behandelplan, om een optimaal herstel te bereiken. Fysiotherapie zou dan een goed onderdeel kunnen zijn van een behandelplan in samenwerking met de behandeling van de dierenarts.
|
Werkwijze van een dierenfysiotherapeut
Als dierenfysiotherapeut doe je tijdens het eerste consult een uitgebreid fysiotherapeutisch onderzoek volgens een vast protocol. Hierbij wordt er gekeken naar het gehele bewegingsapparaat. De houding, belasting en bewegingen worden beoordeeld. Doormiddel van voelen, observeren en testen van wervelkolom, bekken, gewrichten, spieren, pezen, zenuwen, bindweefsel en huid wordt er een fysiotherapeutische diagnose gesteld. Alle onderdelen binnen het bewegingsapparaat hebben invloed op elkaar. Wanneer een gewricht beperkt is in zijn beweging zal een bewegingspatroon veranderen en zal dit invloed hebben op de spieren en het bindweefsel rondom dat gewricht. De bewegelijkheid van de wervelkolom heeft een enorme invloed op de bewegelijkheid en belastbaarheid van de ledematen. Zeker in het geval van paarden is het belangrijk dat de rug goed functioneert, maar juist ook bij paarden is dat niet altijd even makkelijk, omdat heel veel componenten van invloed zijn. Denk hierbij aan de manier van trainen/rijden, de houding van de ruiter/amazone, het zadel etc. Maar juist doordat de wervelkolom invloed heeft op de belastbaarheid van ledematen, kan het blijven belasten van een paard met een minder goed functionerende wervelkolom problemen zoals peesblessures veroorzaken. Tevens hebben deze paarden meer kans op het oplopen van een blessure door bijvoorbeeld een sprintje op het weiland of in de paddock, dan paarden met een goed functionerend bewegingsapparaat.De behandeling van een dierenfysiotherapeut bestaat uit het mobiliseren van gewrichten. Wanneer de functie van een gewricht is verbeterd zal dit indirect ook invloed hebben op de spieren en het bindweefsel eromheen. De spieren kunnen dan vervolgens nog beïnvloed worden door massage en/of dry-needling (dry needling mits de fysiotherapeut hiervoor is opgeleid). Oefentherapie wordt ingezet om het verbeterde bewegingspatroon te behouden en spieren te versterken. Sterke spieren zorgen weer voor minder belasting van het gewricht. Met de kennis van anatomie en biomechanica kan de dierenfysiotherapeut u goed adviseren over welke oefeningen en training verstandig zijn om te doen, gericht op de conditie en belastbaarheid van uw dier.
De bewegelijkheid van de wervelkolom heeft een enorme invloed op de bewegelijkheid en belastbaarheid van de ledematen. |